Vuur...

 Vuur...

Ze heeft er last van.

Al meer dan 60 jaar. Verdriet, woede, verraad. Niet gezien zijn, voorbij gekeken worden, in dienst staan van anderen. 

Triggers die lang onbewust dwars zaten komen langzaam aan het licht. Door vragen te stellen, het levensverhaal door te lopen, door systemisch te kijken. Door therapie. 

De oneerlijkheid van het leven: ik besta bij gratie van voorwaardelijkheid. Niet om wie ik ben. Niet om wat ik kan. 

De symbiose met de ouders: los willen maken maar ze toch nodig hebben, daarin verraden worden. Bij het ouder worden van de ouders steeds meer zien hoe de een de ander beperkt, en daar niets aan kunnen doen. Dit triggert weer het eigen verdriet van het voorbije huwelijk. De machteloosheid van dit lijden; het zo graag anders willen maar niet weten hoe.

Ze wil zo graag haar liefde aan haar moeder laten zien, maar dat wakkert de angst aan voor de manipulaties die daar onherroepelijk bij horen. 

Ze wil zo graag haar verdriet en haar woede kunnen bespreken met de ouders: maar ook dat gaat niet. Niet meer: ze weet dat aan de andere kant niet ontvangen kan worden. Dat ze ondertussen te oud, te kwetsbaar zijn. 

Zo zaten we vanmorgen samen het verdriet aan te kijken.

Hoe kun je je eigen gevoelens van verdriet, woede en de gevolgen van een levenlang verraad kwijt raken en voor jezelf een nieuwe start maken?

De tranen liepen over haar gezicht. Nog een kopje thee? Ja. 

In de keuken dacht ik, we hebben symbolen nodig. Een nieuwe vorm. Niet meer alleen het praten, maar een actieve vorm om het oude en het nare te erkennen en "weg te sturen". Het lichte, het warme aandacht te geven en naar voren te halen. 

Meer dan 60 jaren. Door het vuur voor anderen, steeds geven, en zelf te weinig licht en warmte ontvangen. 

Vuur.

Wat dacht je ervan om voor elk van jouw levensjaren, plus één voor de tijd dat jij verwacht werd, een waxinelichtje te nemen. Elke avond steek je er eentje aan, met aandacht. Elke avond één naar triggerding, maar ook elke avond een fijne gebeurtenis aankijken. Wat naar is gaat door het vuur, wat fijn is wordt extra verwarmd en verlicht. 

Ze keek mij aan en huilde. Ja. Zei ze. Dat ga ik doen. Zo kom ik aan het licht. 

Ze heeft zoveel meegemaakt in haar lange leven, dat het niet in één keer weggetoverd kan worden. Stap voor stap, meer dan 60 avonden lang, een rustmoment en aandacht voor vuur en licht. 

Ze vertrok uitgeput maar opgelucht. Hier had ze lang naar gezocht.

Ik kreeg net een appje. 

Met een foto, van meer dan 60 waxinelichtjes. 

Hoe mooi kan het zijn...

 

Hoe mooi kan het zijn…

Drie heel verschillende mensen, die door een advertentie in de krant familie worden.

Drie mensen met een verbindende passie…

 

Ruim een jaar geleden zaten Peter, Paula en ik voor het eerst met Sophie van Stadsmuseum Harderwijk om tafel.

Er volgde een jaar van intensief werken voor ons alle drie.

Nieuw werk, nieuwe ontdekkingen, inspirerende gesprekken samen.

 

In dat jaar kwam vooral naar voren dat onze passie verder gaat dan dat: we hebben alle drie diepe behoefte aan creëren. Om te vertellen wat er in ons leeft, waar we mee bezig zijn.

Elk het eigen pad volgend, kwam die behoefte steeds scherper naar voren.

Spelen, werken, en vechten met tijd.

In de jonge gezinnen van Peter en Paula met  tijd en ruimte. Waar maak je je werk? In de woonkamer, in de tuin, op de slaapkamer, en vooral tussen de bedrijven door.

In ons huis is ruimte geen probleem, ik neem gewoon alle verdiepingen in beslag!

 

Tijd is weer wat anders.

In onze prachtige vakantie had ik elke dag tijd voor een klein werk, samengevoegd in een artbook. Het bracht mij zoveel energie. Spelen. Experimenteren. Heerlijk.

In de herfst maakte ik ecoprints. Toen ik nog in Zeewolde woonde ging ik in de herfst in de Hortus hier vlakbij kijken of de ginkgo al goud kleurde. Hoe blij denken jullie dat ik ben, dat achterburen van ons nieuwe huis in Ommen er eentje hebben …  het blad danst door onze tuin.

Net als dat van Japanse es, dat mooie feeërieke blad.

Met roest en stoom, naaimachine, kraaltjes, walnoteninkt, goudverf en zijde werkte ik aan mijn eigen magie van drie.

 

Daarna kwam een oud thema terug: “Sterk als de dood is de liefde”. Verstilde stukjes uit oud werk hielpen mij om weer bij mijzelf te komen.

En eindelijk kon ik jasjes maken: jaren terug beloofde ik mijzelf om voor dat lieve echtpaar een herinneringsjasje te maken. Vuur en aarde, Wim en Loes. Voor altijd met elkaar verbonden.

Met elkaar, met mij, met Ida Gerhardt. Dichtregels uit De Gestorvene zijn terug te vinden op hun jasje.

Het andere jasje, lucht en water, is puur voor mijn eigen genoegen gemaakt.

Lekker met de hand, een nieuw model, fijn spelen en borduren.

Hoe mooi kan het zijn…

Dat je alle drie merkt hoe eng het kan zijn om door je handen heen te verwoorden wat je voelt.

Het mankeert mij niet aan woorden, maar dat geldt niet voor iedereen.

En trouwens, wat er in mijn ziel gebeurt giet ik echt niet zomaar in woorden… Dat stroomt door mijn handen in mijn werk.

Het voorbereidende werk was soms echt superspannend: werkt het materiaal mee?

Kan ik uitdrukken wat ik wil?

Waar brengt dit werk mij?

Het proces alleen al is van groot belang. Natuurlijk is het eindproduct mooi, maar dat onweerstaanbare proces van doen…

 

Dat merken wij alle drie. Ons werk heeft lagen. Na de eerste blik, de tweede, en meer.

Het ene werk komt onmiddellijk binnen, bij het andere denk je, wat is dat?

Neem de tijd om te kijken, waar te nemen met meer dan je ogen.

Waar werkt het samen? Waar ontstaat het?

 

Hoe mooi kan het zijn?

Ik zou zeggen, ga maar kijken in Stadsmuseum Harderwijk

Ontdek de schoonheid, zoek naar het proces, en kijk waar je geraakt wordt…

Door “De magie van drie”!

Spelen!

Het nieuwe jaar is alweer een maand oud. 

En mijn voornemen om dit jaar met verbinding te werken is alleen maar sterker geworden.

Steeds meer wordt het een rode draad, die ik in mijn werk met cliënten oppak waar het zich voordoet.

Het mooie is dat ik zie hoe mensen ermee aan het werk gaan: ze passen toe waar dat gaat.

In relaties, op het werk, en, wat ik eigenlijk nog meer winst vind, met zichzelf. 

Een nieuwe cliënt zegt, ik ben alleen maar hoofd. Ik wil mijn hart vinden. 

Een ander noemt dat ze graag wil weten hoe het komt dat ze met al haar kundigheid en kwaliteiten alleen maar wil vluchten als mensen boos op haar worden. Door het basisschema van de Transactionele Analyse met haar te bespreken vallen de kwartjes. Ze gaat meer aandacht geven aan haar vrije kind.

Voor mijzelf gaat verbinding ook steeds meer spelen. Goed twee jaar na onze verhuizing naar Ommen sluit ik me aan bij een netwerk voor ZZP-ers en maak daar verbinding. Geholpen door mijn fijne ZZP-fotograaf-buurvrouw. Waar ik vanaf dag 1 verbinding mee had. 

Verbinding en spelen in één zin: ik deed het niet expres maar voor mij is dat essentieel.

Ik geloof heel sterk in spelen. Vaak kijk ik met mensen naar waar ze als kind blij van werden.

Wat deed jij graag? Speelde je liefst buiten? Knutselde je graag? Bouwde je graag met Lego? Las je veel? En vooral: waar is dat gebleven? 

In onze grotemensenwereld vergeten we vaak om te spelen. 

"Spelen is voor kinderen", zeggen we dan met onze grotemensenratio. 

Ik heb er een goeie oplossing voor. Als je het genant vindt om te zeggen dat je speelt, noem je het gewoon anders.  

Als je vroeger veel buiten speelde, ga je lekker wandelen, rennen, fietsen, voetballen. Je werkt als een flink groot mens aan je gezondheid! Niemand die ziet dat er vanbinnen een héél blij kind aan het spelen is. Maar je krijgt er hetzelfde gevoel bij. 

Ik was van de boeken. Als kleine peuter haalde ik ze uit de kast en deed net of ik las. Het boek ondersteboven. Nog steeds lees ik heel graag. Al komt het daar niet zoveel meer van. 

Als kleuter borduurde ik mijn eerste matje. Als kind van 8 leerde ik breien. 

Ik speel graag met stofjes en met wol. In grotemensentaal zeg ik dat ik textielkunstenaar ben. 

Door te spelen word ik blij. Ik raak in een flow, merk dat mijn creativiteit wordt aangesproken (ook omdat ik niet kan meten en wel oplossingen MOET bedenken!) Daardoor praten mijn linker- en rechterhersenhelft beter met elkaar. Verbinding.

Terwijl ik speel maak ik verbinding met mijzelf. Ik denk aan wat ik maak. Welke stoffen? Welke kleuren? Welke vormen? Ik speel. 

En ben gelukkig. In verbinding met mijzelf. 

Speel jij? Vertel!

Verbinding

 

Bij bijna alle cliënten loop ik er dit jaar tegenaan: de decemberstress.

Allemaal moe, de controle kwijt, paniekaanvallen of hele korte lontjes.

De ene omdat net de kat is gestorven, en de rest er niet meer bij kan. De ander omdat er naast Sint en Kerst ook nog een puber jarig is. Weer eentje omdat ze met wintersport gaat met een groep vrienden en ze nu al weet dat ze grenzen moet gaan aangeven. Terwijl ze nog bij moet komen van een reorganisatie op het werk. Bij een andere dame nog net voor mijn kerstvakantie het keukentafelgesprek voor de verlenging van de beschikking.

En dan hebben we het nog niet eens over de al dan niet verplichte kerstdinertjes.

Allemaal extra spanning.

Wat ik het ergste vind, is dat ze zich allemaal zo alleen voelen in hun stress. Ze hebben het gevoel het allemaal alleen te moeten doen. Stuk voor stuk schieten ze terug in vertrouwde overlevingsoperandi.

Ik luister. En spiegel.

Ik vraag “wat heb jij nodig om je minder alleen te voelen?”

Een vage blik, soms tranen. Het nadenkhoofd.

De meesten hebben wat meer nodig: het nadenkhoofd zit vol. De tranen hoog.

“Zouden je man, je kinderen misschien kunnen helpen?”

Een iets minder vage blik. Wel wat verbazing hier en daar.

“O. Die had ik zelf kunnen bedenken, toch?”

“Die had je ook zelf bedacht, als je niet zo gestresst was en je hoofd niet zo vol was. Weet je nog hoe je het dit voorjaar deed, richting de voorbereiding van de vakantie?”

“Ja. Samen.”

“Zou dat nu weer kunnen? Even samen overleggen?”

We hebben het bij een aantal over de betekenis van kerst, het terugkijken en het vooruitblikken.

Het bij elkaar in een kamer zijn is soms teveel, maar samen in huis zijn, dat is fijn.

Weten dat de ander er is, en te bereiken wanneer nodig.

Wat kan je partner voor jou doen in deze tijd? Wat kunnen de kinderen doen? En wat kan jij?

Probeer de verbinding te vinden samen. Kom er maar uit, dat lukt je wel, je hebt het eerder gedaan.

Aangeven wat je wel kunt, maar ook aangeven waar je hulp bij nodig hebt.

Samen doen. Dat is verbinding.

 

Na de gesprekken krijg ik appjes: Hilda, we hebben gepraat! En hij gaat helpen!

Een belletje: ik vond het spannend maar de kinderen snappen het en gaan de kerstkaarten doen.

Een mail: Hilda, we hebben de verbinding weer gevonden. We gaan een date night doen

Achter mijn computer, in mijn fijne kantoortje, kijk ik zelf terug.

Ons jaar was geen gemakkelijk jaar.

Zeker het laatste half jaar niet. Een van de eerste dingen die ik aangaf bij mijn man was, als we maar in verbinding blijven. En dat lukte.

En we kregen ook nog goed nieuws. Er is weer toekomst.

Vooruitkijkend, heb ik zin in een nieuw jaar.

Een jaar met om de 6 weken een behandeling voor mijn man. Het gaat goedkomen.

Een jaar met nieuwe cliënten, waarin degene die ik al heb steeds dieper durven gaan.

Een jaar waarin ik blijvend verbinding als kernwoord ga hanteren.

Want het werkt…